16 thg 4, 2009

Tap but


Cái làn chị xách trên tay
Ngô Phan Lưu

Tôi dân miền Nam Trung Bộ, không rành ngôn ngữ đặc sản ngoài Bắc, thế nên lâu nay chẳng biết cái làn là cái gì, nay do bùng nổ thông thời hội nhập, nên đã biết loáng thoáng về cái làn, nhưng thấy cụ thể tận mắt cái làn của ngoài Bắc thì chưa, huống chi lại vẽ vời đòi xách nó. Té ra cái làn là cái giỏ mà các bà các chị vẫn thường xách đi chợ mua thức ăn. Cái làn rất mật thiết với người phụ nữ. Có lẽ nó được đan bằng mây, tre rất truyền thống chứ không phải bằng nhựa màu sắc lòe loẹt như ở trong Nam. Ngày nay khó thấy được cái làn cụ thể, nhưng tôi tin nó vẫn còn đấy, làm sao mà mất được. Không hiểu sao, từ trong tầng sâu, tôi lại thích cái tên này, tên cái làn. Cái tên nghe rất ấn tượng. Nói tóm lại, đó là cái tên quá hay.
Một sáng tắm biển, đang nằm phơi nắng, tôi nói việc này với anh bạn nhà thơ cùng tắm biển. Anh ta nghe chăm chú. Mỗi khi anh ta lắng nghe chăm chú là tôi sinh nghi. Chơi lâu tôi biết cái tật anh ta như thế. Hễ anh ta lắng nghe chăm chú là sinh chuyện. Không chuyện này cũng chuyện khác. Anh ta cười hô hố, bảo: “Cái làn thì thằng nào mà chẳng thích”. Úi trời! Thằng cha này chẳng biết cái làn là cái gì cả, cho dù tôi đã giải nghĩa cặn kẽ rồi. Tôi lắc đầu ngao ngán cho cái đầu óc đen sì của hắn. Chuyện chỉ bàng bạc có vậy, cũng chỉ trong một thoáng chốc, nhưng lạ thay, cái làn theo nghĩa hắc ám của anh bạn kia lại ăn sâu vào tâm trí mà tôi không ngờ. Quả thật, cái làn luôn có đường đi riêng của nó. Nó xâm nhập vào người ta rất tinh tế. Thế là từ đấy về sau, hễ bực mình bất mãn một sự, một việc gì, tôi cứ vụt miệng: “Cái làn. Cái làn”. Vừa đạt chức năng thể hiện bực tức lại vừa văn hóa ra phết. Tất cả những tên cúng cơm cũ như: cái hĩm, cái bẽm, cái l. (tên khai sinh chính thức nên sợ phạm húy, phải viết tắt) cái nập nà, cái ốc, cái ngao, cái cửa khẩu v.v…đều thua xa về mọi mặt. Ồ, cái làn! Một cái tên mang hình dáng khác hẳn, nghe nhẹ nhàng êm dịu mà lại rất râu ria truyền thống dân gian.
Nhan đề bài viết: “Cái làn chị xách trên tay” là nhan đề hoàn toàn nghiêm túc, nhưng khi vào bài, nó lại biến thể hồi nào tôi cũng không ngờ. Cứ giống như anh họa sỹ, đặt giá vẽ trước đồng lúa trĩu hạt, mải mê vẽ một chặp lại thành cánh rừng già hùng vĩ. Nó bẹt sang hướng khác mình đâu có ngờ. Đấy, cũng gọi là sáng tạo chút đỉnh chớ? Phải không các bạn?
Nhưng dù sao cũng phải trở lại vấn đề “cái làn chị xách trên tay”. Anh bạn cùng tắm biển lần này lại cười hô hố hơn trước: “Vui nhỉ! Nó mà xách trên tay, ắt rối giao thông, ắt gây tai nạn, ắt kênh kênh quạ quạ vần vũ chật trời!”. Giờ, tôi không chán nản với anh bạn nữa, mà là đồng ý với anh ta. Nếu “cái làn chị xách trên tay” mà nhan nhản, quả thật là hỏng ráo. Xã hội sẽ đảo điên trong hưng phấn cho mà coi. Tôi thật sự giật mình. Thế nên, nhan đề “cái làn chị xách trên tay” quả là vô lý, đại phi lý. Không thể xách trên tay được. Làm sao mà xách đươc? Mà có xách được cũng không cho xách. Không cho xảy ra như thế.
Khi thấy rõ sự phi lý, thưa các bạn, tôi phải ngừng ngay… là biện pháp tối ưu.

N.P.L

Không có nhận xét nào: