CHÚ THÃI 7
Quê tôi, vợ chồng sinh con, đứa đầu tiên là “con so”, nhưng phải gọi đứa ấy là thứ 2 (Ví như anh 2 hoặc chị 2). Đẻ tiếp đứa nữa (Dĩ nhiên phải cả năm sau, không liền ngay được) gọi là thứ 3, rồi thứ 4, thứ 5, thứ 6, thứ 7, thứ 8, thứ 9, thứ 10. Tất cả những đứa từ thứ 3 trở đi, đều gọi là “con rạ”. Nếu khả năng sinh lý còn tốt, đẻ nữa, đứa ấy phải gọi thứ Dư. Chưa ngừng, đẻ nữa, phải gọi là thứ Thừa. Vẫn đẻ nữa, lại gọi là thứ Thãi. Ngoan cố đẻ nữa, thì ngôn ngữ quê tôi không đủ tiếng để gọi, nên phải kêu cho tiện là Thãi 1, Thãi 2, Thãi 3...Và, quê tôi có chú Thãi 7. Ừ, chú Thãi 7, chú ấy có tên khai sinh đàng hoàng nhưng không ai nhớ, ngay cả chính chú cũng không nhớ, thế nên Thãi 7 mặc nhiên là tên chú. Chú chẳng phải “con so”, “con rạ”, mà là Thãi 7, “ngoài vòng cương toả chân cao thấp” rồi.
Chú Thãi 7 quê tôi rất đặc biệt. Chú là một người lại cái, vừa ngọng ngiụ lại vừa cà lăm. Ba đặc tật xem ra bất lợi này, lạ thay, đã biến ra đại lợi. Gặp chú là người ta cười bể bụng. Bao lo buồn, bao nghiêm trọng ở cái cõi đời này đều mất trọng lượng...Từ các cụ sắp cỡi “Đờ-rim đỏ 3 đèn”(Chữ đời mới, gọi quan tài đỏ có thắp 3 đèn cầy) đến trẻ chưa đi học, thảy đều mến chú Thãi 7 . Cả đến ma quỉ, nếu có, cũng không thể ghét chú được.
Quê tôi, ai cũng biết rằng, đã có lần chú Thãi 7 xuống phố mua máy ra-đi-ô. Trước khi mua máy, phải mua bánh mì. Công thức xuống phố là phải như thế. Chú bảo với bà chị bán bánh mì: “Tui, tui, tui, tui...không , không, không...ăn, ăn, ăn, ăn....mặn, mặn, mặn...Chị, chi, chị,...xịt, xịt, xịt...xịt, xịt, xịt...xì, xì xì,...dầu, dầu, dầu ...ít, ít, ít, ít...lại, lại, lại....”
Ừ, khi chú cà-lăm đến tiếng “ít lại”, thì chai xì-dầu của bà chị nọ đã hết sạch! Nước xì-dầu tràn cả ra tay, vì bà chị bánh mì vừa xịt vào cả tay mình, vừa cả vào bánh mì, chảy tràn, đọng một vũng dưới đất. Sở dĩ có sự cố này vì bà chị bánh mì đã dán mắt vào cái mồm cà-lăm hấp dẫn của chú Thãi 7. Thế mới biết, đỉnh cao của hùng biện lại là cà-lăm. Mũi nhọn của lưu loát lại là ngọng ngiụ. Thống lĩnh âm dương chính là lại cái. Chú Thãi 7 quê tôi quả là tổng thể 3 đỉnh cao tuyết phủ: “Ê-vơ-ré t + Mông-bờ-lăng + Fu-gi”. Bà chị bánh mì mến anh, mến chú ( Có lúc gọi anh, có lúc gọi chú, sau cùng là anh hẳn ), ừ, anh Thãi 7. Chính bà chị này, hướng dẫn nơi bán máy ra-đi-ô bà con, mua được cái tốt, không bị hớ.
Tôi vẫn coi ký ức là chiếc còi đi săn mà tiếng vang không bao giờ tắt đi trong gió thời gian. Tiếng vang ấy, cũng là tiếng vang vọng của bao dĩ vãng trở về. Tiếng vang ấy, cũng chính là tiếng vang của chú Hô-Chạy-Hiệu ở làng quê tôi trong quá khứ. Vậy, chú Hô-Chạy-Hiệu là ai? Đó chính là chú Thãi 7 vừa nói ở trên. Ký ức tôi về hội chơi Bài Chòi, chỉ là nỗi nhớ mãi về chú Hô-Chạy-Hiệu này thôi. Chú Thãi 7 quả là linh hồn của hội chơi. Ồ, ồ, Chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 dường như đang tiến đến ngay bàn viết của tôi kìa. Ôi chao! Vẫn vậy, vẫn không già đi tí nào. Và, tiếng hô của chú vang lên, vừa cà-lăm vừa ngọng ngiụ, lại vừa lại cái, cứ chờn vờn trong không gian nồng nhiệt, cứ như thể là bát cháo hành bốc khói của Thị Nở, vẫn bốc khói mãi theo thời gian, xuyên qua không gian cho tới thềm hiện đại Và, trong cái mớ dầu thô ấy, lại nghe thấy mùi xăng...
“Á ha...Ố hô...Ế hê
Bụng mê chị bán đường cồn
Hai vai kĩu kịt, cái l...một bưng ”
Chà! cha!...Lúc này, bác tôi vừa “tới” ( Nghĩa là trúng ) thẻ lá L...Bác mừng nhảy nhỏm. Từ trong chòi tre, bác gõ mõ dữ dội. Tôi ngồi bên, chỉ là đứa bé, bỗng cảm thấy lớn đùng, trong khi bác tôi, cứ như người mới sinh ra. Cả hai bỗng vong niên, khoa chân, múa tay, la hét, cả cơ thể cho đến quần áo đều say men chiến thắng! Cái choì trèn trẹt bằng tre tội nghiệp, cứ răng rắc như muốn đổ sập. Dưới áp suất chiến thắng, không khí như muốn nổ tung. Bác tôi cùng tôi đều gân cổ hét toáng lên : “Cho thay mõ. Cho thay mõ tre. Cho thay mõ tre.”. Thì ra, dưới sức đập của dùi vinh quang, mõ tre đang xài đã bể nát. Trong khi chờ đợi thay mõ khác, chúng tôi gõ vào cột chòi liên hồi bất tận...
Nghe inh ỏi thế, chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 lồng lên, chích cái đầu to tướng lên trời, tăng âm lượng tiếng hô độc nhất vô nhị của mình :
“Dạ, dạ...dà, dà...dạ
Chòi kia tới thẻ lá L...
Của chị đường cồn
Quá ồn ồn...bớt cái mồm...”
Chất giọng quí hiếm của chú Thãi 7 đột ngột rắn rỏi :
“Vâng lệnh làng
Lãnh lấy khay tiền
Thượng tráng mã
Dâng cờ đệ nhất...”
Cùng lúc, dàn nhạc làng, nào đờn cò, kèn ốc hút, trống bum, mõ cái...vang lên náo nhiệt. Chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 trịnh trọng bưng khay tiền thưởng có cả trầu cau, rượu củ tỏi, cờ đuôi nheo đỏ chót...Chú chậm rãi, điệu bộ, nhỏng nhảnh, cười toe toét, đôi chân đi ngoằn ngoèo, hai tay chao đảo chiếc khay trong không gian, theo mô hình chữ “LỘC” tưởng tượng.
Bác cháu tôi ngừng ngay việc gõ mõ. Mình là kẻ chiến thắng. Thực sự chiến thắng. Không gõ chi, đ ể kẻ khác không chiến thắng họ gõ!
Ôi! Chú Thãi 7 dường như đang đi lại ngồi cạnh tôi nữa kìa. Ngồi ngay nơi bàn viết này. Úi trời, người chú khét nắng quá, nhưng vẫn không già đi tí nào. Tôi bỗng nghe mình hỏi âm u trong không gian:
-Dưới âm phủ, chú còn làm Hô-Chạy-Hiệu không?
-Vẫn làm đấy! Dưới đất truyền thống hơn mặt đất nhiều.
Và....chú Thãi 7 biến mất...
Ngô Phan Lưu
Quê tôi, vợ chồng sinh con, đứa đầu tiên là “con so”, nhưng phải gọi đứa ấy là thứ 2 (Ví như anh 2 hoặc chị 2). Đẻ tiếp đứa nữa (Dĩ nhiên phải cả năm sau, không liền ngay được) gọi là thứ 3, rồi thứ 4, thứ 5, thứ 6, thứ 7, thứ 8, thứ 9, thứ 10. Tất cả những đứa từ thứ 3 trở đi, đều gọi là “con rạ”. Nếu khả năng sinh lý còn tốt, đẻ nữa, đứa ấy phải gọi thứ Dư. Chưa ngừng, đẻ nữa, phải gọi là thứ Thừa. Vẫn đẻ nữa, lại gọi là thứ Thãi. Ngoan cố đẻ nữa, thì ngôn ngữ quê tôi không đủ tiếng để gọi, nên phải kêu cho tiện là Thãi 1, Thãi 2, Thãi 3...Và, quê tôi có chú Thãi 7. Ừ, chú Thãi 7, chú ấy có tên khai sinh đàng hoàng nhưng không ai nhớ, ngay cả chính chú cũng không nhớ, thế nên Thãi 7 mặc nhiên là tên chú. Chú chẳng phải “con so”, “con rạ”, mà là Thãi 7, “ngoài vòng cương toả chân cao thấp” rồi.
Chú Thãi 7 quê tôi rất đặc biệt. Chú là một người lại cái, vừa ngọng ngiụ lại vừa cà lăm. Ba đặc tật xem ra bất lợi này, lạ thay, đã biến ra đại lợi. Gặp chú là người ta cười bể bụng. Bao lo buồn, bao nghiêm trọng ở cái cõi đời này đều mất trọng lượng...Từ các cụ sắp cỡi “Đờ-rim đỏ 3 đèn”(Chữ đời mới, gọi quan tài đỏ có thắp 3 đèn cầy) đến trẻ chưa đi học, thảy đều mến chú Thãi 7 . Cả đến ma quỉ, nếu có, cũng không thể ghét chú được.
Quê tôi, ai cũng biết rằng, đã có lần chú Thãi 7 xuống phố mua máy ra-đi-ô. Trước khi mua máy, phải mua bánh mì. Công thức xuống phố là phải như thế. Chú bảo với bà chị bán bánh mì: “Tui, tui, tui, tui...không , không, không...ăn, ăn, ăn, ăn....mặn, mặn, mặn...Chị, chi, chị,...xịt, xịt, xịt...xịt, xịt, xịt...xì, xì xì,...dầu, dầu, dầu ...ít, ít, ít, ít...lại, lại, lại....”
Ừ, khi chú cà-lăm đến tiếng “ít lại”, thì chai xì-dầu của bà chị nọ đã hết sạch! Nước xì-dầu tràn cả ra tay, vì bà chị bánh mì vừa xịt vào cả tay mình, vừa cả vào bánh mì, chảy tràn, đọng một vũng dưới đất. Sở dĩ có sự cố này vì bà chị bánh mì đã dán mắt vào cái mồm cà-lăm hấp dẫn của chú Thãi 7. Thế mới biết, đỉnh cao của hùng biện lại là cà-lăm. Mũi nhọn của lưu loát lại là ngọng ngiụ. Thống lĩnh âm dương chính là lại cái. Chú Thãi 7 quê tôi quả là tổng thể 3 đỉnh cao tuyết phủ: “Ê-vơ-ré t + Mông-bờ-lăng + Fu-gi”. Bà chị bánh mì mến anh, mến chú ( Có lúc gọi anh, có lúc gọi chú, sau cùng là anh hẳn ), ừ, anh Thãi 7. Chính bà chị này, hướng dẫn nơi bán máy ra-đi-ô bà con, mua được cái tốt, không bị hớ.
Tôi vẫn coi ký ức là chiếc còi đi săn mà tiếng vang không bao giờ tắt đi trong gió thời gian. Tiếng vang ấy, cũng là tiếng vang vọng của bao dĩ vãng trở về. Tiếng vang ấy, cũng chính là tiếng vang của chú Hô-Chạy-Hiệu ở làng quê tôi trong quá khứ. Vậy, chú Hô-Chạy-Hiệu là ai? Đó chính là chú Thãi 7 vừa nói ở trên. Ký ức tôi về hội chơi Bài Chòi, chỉ là nỗi nhớ mãi về chú Hô-Chạy-Hiệu này thôi. Chú Thãi 7 quả là linh hồn của hội chơi. Ồ, ồ, Chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 dường như đang tiến đến ngay bàn viết của tôi kìa. Ôi chao! Vẫn vậy, vẫn không già đi tí nào. Và, tiếng hô của chú vang lên, vừa cà-lăm vừa ngọng ngiụ, lại vừa lại cái, cứ chờn vờn trong không gian nồng nhiệt, cứ như thể là bát cháo hành bốc khói của Thị Nở, vẫn bốc khói mãi theo thời gian, xuyên qua không gian cho tới thềm hiện đại Và, trong cái mớ dầu thô ấy, lại nghe thấy mùi xăng...
“Á ha...Ố hô...Ế hê
Bụng mê chị bán đường cồn
Hai vai kĩu kịt, cái l...một bưng ”
Chà! cha!...Lúc này, bác tôi vừa “tới” ( Nghĩa là trúng ) thẻ lá L...Bác mừng nhảy nhỏm. Từ trong chòi tre, bác gõ mõ dữ dội. Tôi ngồi bên, chỉ là đứa bé, bỗng cảm thấy lớn đùng, trong khi bác tôi, cứ như người mới sinh ra. Cả hai bỗng vong niên, khoa chân, múa tay, la hét, cả cơ thể cho đến quần áo đều say men chiến thắng! Cái choì trèn trẹt bằng tre tội nghiệp, cứ răng rắc như muốn đổ sập. Dưới áp suất chiến thắng, không khí như muốn nổ tung. Bác tôi cùng tôi đều gân cổ hét toáng lên : “Cho thay mõ. Cho thay mõ tre. Cho thay mõ tre.”. Thì ra, dưới sức đập của dùi vinh quang, mõ tre đang xài đã bể nát. Trong khi chờ đợi thay mõ khác, chúng tôi gõ vào cột chòi liên hồi bất tận...
Nghe inh ỏi thế, chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 lồng lên, chích cái đầu to tướng lên trời, tăng âm lượng tiếng hô độc nhất vô nhị của mình :
“Dạ, dạ...dà, dà...dạ
Chòi kia tới thẻ lá L...
Của chị đường cồn
Quá ồn ồn...bớt cái mồm...”
Chất giọng quí hiếm của chú Thãi 7 đột ngột rắn rỏi :
“Vâng lệnh làng
Lãnh lấy khay tiền
Thượng tráng mã
Dâng cờ đệ nhất...”
Cùng lúc, dàn nhạc làng, nào đờn cò, kèn ốc hút, trống bum, mõ cái...vang lên náo nhiệt. Chú Hô-Chạy-Hiệu Thãi 7 trịnh trọng bưng khay tiền thưởng có cả trầu cau, rượu củ tỏi, cờ đuôi nheo đỏ chót...Chú chậm rãi, điệu bộ, nhỏng nhảnh, cười toe toét, đôi chân đi ngoằn ngoèo, hai tay chao đảo chiếc khay trong không gian, theo mô hình chữ “LỘC” tưởng tượng.
Bác cháu tôi ngừng ngay việc gõ mõ. Mình là kẻ chiến thắng. Thực sự chiến thắng. Không gõ chi, đ ể kẻ khác không chiến thắng họ gõ!
Ôi! Chú Thãi 7 dường như đang đi lại ngồi cạnh tôi nữa kìa. Ngồi ngay nơi bàn viết này. Úi trời, người chú khét nắng quá, nhưng vẫn không già đi tí nào. Tôi bỗng nghe mình hỏi âm u trong không gian:
-Dưới âm phủ, chú còn làm Hô-Chạy-Hiệu không?
-Vẫn làm đấy! Dưới đất truyền thống hơn mặt đất nhiều.
Và....chú Thãi 7 biến mất...
Ngô Phan Lưu
1 nhận xét:
Bác ơi "ngọng nghịu" chứ ạ :)
Đăng nhận xét