ĐÁM TANG NGỰA
Chủ nhật này, Nam lại về quê, cũng lại sang chơi nhà bác Sinh. Trong lúc uống trà, anh Nam nói với bác Sinh:
“Chỗ khu phố cháu ở có nhiều người suốt ngày săn sóc chó, nào cho chó ăn, nào tắm rửa, bắt bọ chét, dắt đi tiểu tiện, đại tiện, dắt đi dạo phố, chở xe đi chơi biển…Nhìn thấy phát ghét. Đúng là dư cơm, làm chuyện tào lao!”
Bác Sinh cười:
“Đúng là có những người như thế. Họ nghĩ như vậy là “ngon” nên mới làm chớ! Ở quê đâu có việc này. Nuôi chó là để giữ nhà. Chó là chó. Già chết thì quăng. Hơi đâu làm những việc phí phạm thời gian ấy.”
“Họ muốn làm sang ấy mà! Rằng ta đây văn minh nên phải quí chó.”
Bác Sinh lại cười:
“Sang gì. Văn minh gì. Không có ai giải thích cho họ biết mà thôi. Này, cháu có nghe chuyện đám tang ngựa chưa?”
“Đám tang cho ngựa ?.”
Bác Sinh hớp ngụm trà, nói:
“Ừ, đúng thế, vui lắm.Trong sách Sử Ký Tư Mã Thiên, ở phần Hoạt Kê Liệt Truyện có ghi rằng: Thời Sở Trang Vương có con ngựa yêu, nhà vua cho mặc áo gấm, đặt dưới mái nhà chạm trổ, đứng trên chiếc giường không có màn, cho ăn táo khô. Con ngựa mắc bệnh béo phì mà chết. Nhà vua sai quần thần để tang, muốn dùng quan quách khâm liệm theo lễ đại phu. Những người chung quanh can ngăn là không nên. Nhà vua ra lệnh:
-Ai dám can ngăn về việc ngựa thì bị tội chết.
Ưu Mạnh nghe vậy, vào cửa điện, ngẩng đầu lên trời, khóc rống. Nhà vua kinh ngạc hỏi vì sao. Ưu Mạnh nói:
-Con ngựa là vật vua yêu. Một nước đường đường như nước Sở làm cái gì chẳng được mà lại phải chôn theo lễ đại phu, như thế thì quá bạc. Xin chôn theo lễ nhà vua.
Nhà vua nói:
-Chôn như thế nào?
Ưu Mạnh nói:
-Thần xin đẽo ngọc để làm áo quan, lấy gỗ tử có vân để làm quách, lấy gỗ biền, gỗ phong, gỗ dư chương để làm áo quan, sai quân sĩ mang áo giáp đào huyệt ở ngoài, những người già yếu mang đất, nước Tề, nước Triệu đứng tế ở trước, nước Hàn, nước Nguỵ hộ vệ mặt sau, lập miếu thờ, dùng cỗ thái lao để tế, phong ấp vạn nhà. Chư hầu nghe vậy đều biết nhà vua coi rẻ người mà quí ngựa.
Nhà vua nói:
-Quả nhân sai lầm đến thế à? Bây giờ nên làm thế nào?
Ưu Mạnh nói:
-Xin đại vương chôn như chôn súc vật. Lấy bếp để làm quách, lấy vạc đồng để làm quan tài, thêm vào gừng để làm gia vị, đặt trên mâm gỗ mộc lan, lấy gạo nếp để tế, cho mặc áo lửa để chôn vào trong bụng người ta.
Nhà vua nghe vậy bèn sai người giao ngựa cho viên quan lại coi việc bếp núc, không khiến thiên hạ nói đến việc chôn ngựa nữa.”
Nghe bác Sinh kể vậy, Nam rất tâm đắc:
“Ngài Ưu Mạnh thật tài, dùng phép hoạt kê để can ngăn nhà vua thật hiệu quả. Nhưng Ưu Mạnh là ai vậy?”
“Ưu Mạnh là người nhạc công ở nước Sở. Mình cao tám thước, giỏi biện bác theo lối hoạt kê.”
Bác Sinh nói tiếp:
“Đúng vậy. Quí súc vật là tốt, nhưng quá quắt như những người ấy là không nên. Những tay quí chó ở khu phố cháu ở, nếu được làm vua, hẳn sẽ vượt Sở Trang Vương về mặt tào lao này. Họ sẽ lập ngai, che lọng cho chó ngồi nữa kìa! Và họ sẽ không nghe lời Ưu Mạnh!”
“Họ không nghe lời Ưu Mạnh?”
“Ừ, chắc chắn.”
“Tại sao?”
“Tại vì họ “học đòi! Còn Sở Trang Vương không học đòi ai hết. Sở Trang Vương là người trí”
Nam nín thinh. Anh nghĩ có lẽ bác Sinh nói đúng. Học đòi, chạy theo mốt, là một bệnh khó chữa, bởi vì tầng sâu là yếu kém nên mới mắc phải. Nam nói:
“Chỗ khu phố cháu ở có một ông tức cười lắm. Đầu sói, bụng to, đi đứng chậm rãi, bệ vệ. miệng ngậm tẩu, tay dắt chó đi dạo mát. Diện áo sơ-mi trắng tinh, quần có đai buộc lên tận vai áo, là ủi thẳng đét, chỉnh tề, trông như đại quí tộc.”
“Ông ta làm nghề gì?”
“Dạ, thợ may.”
“Ông ta ưa thế cũng chả sao.”
“Nhưng trông chướng mắt quá. Xuất hiện trên khu phố nghèo, đi bên cạnh những người lam lũ, tất bật lo miếng cơm manh áo, trông “chỏi” làm sao!”
Bác Sinh lại cười:
“Chính “chỏi” như thế, lão mới khoái!”
Nam nín thinh. Chuyện xưa, chuyện nay, cao sang, thấp hèn, trí hay ngu… cũng một kiếp người đượm vị buồn buồn. Cái vị ấy dường như lên nấc 60 mới xảy ra. Còn như bác Sinh dường như đã vượt qua để có lại nụ cười.
Ngô Phan Lưu
Chủ nhật này, Nam lại về quê, cũng lại sang chơi nhà bác Sinh. Trong lúc uống trà, anh Nam nói với bác Sinh:
“Chỗ khu phố cháu ở có nhiều người suốt ngày săn sóc chó, nào cho chó ăn, nào tắm rửa, bắt bọ chét, dắt đi tiểu tiện, đại tiện, dắt đi dạo phố, chở xe đi chơi biển…Nhìn thấy phát ghét. Đúng là dư cơm, làm chuyện tào lao!”
Bác Sinh cười:
“Đúng là có những người như thế. Họ nghĩ như vậy là “ngon” nên mới làm chớ! Ở quê đâu có việc này. Nuôi chó là để giữ nhà. Chó là chó. Già chết thì quăng. Hơi đâu làm những việc phí phạm thời gian ấy.”
“Họ muốn làm sang ấy mà! Rằng ta đây văn minh nên phải quí chó.”
Bác Sinh lại cười:
“Sang gì. Văn minh gì. Không có ai giải thích cho họ biết mà thôi. Này, cháu có nghe chuyện đám tang ngựa chưa?”
“Đám tang cho ngựa ?.”
Bác Sinh hớp ngụm trà, nói:
“Ừ, đúng thế, vui lắm.Trong sách Sử Ký Tư Mã Thiên, ở phần Hoạt Kê Liệt Truyện có ghi rằng: Thời Sở Trang Vương có con ngựa yêu, nhà vua cho mặc áo gấm, đặt dưới mái nhà chạm trổ, đứng trên chiếc giường không có màn, cho ăn táo khô. Con ngựa mắc bệnh béo phì mà chết. Nhà vua sai quần thần để tang, muốn dùng quan quách khâm liệm theo lễ đại phu. Những người chung quanh can ngăn là không nên. Nhà vua ra lệnh:
-Ai dám can ngăn về việc ngựa thì bị tội chết.
Ưu Mạnh nghe vậy, vào cửa điện, ngẩng đầu lên trời, khóc rống. Nhà vua kinh ngạc hỏi vì sao. Ưu Mạnh nói:
-Con ngựa là vật vua yêu. Một nước đường đường như nước Sở làm cái gì chẳng được mà lại phải chôn theo lễ đại phu, như thế thì quá bạc. Xin chôn theo lễ nhà vua.
Nhà vua nói:
-Chôn như thế nào?
Ưu Mạnh nói:
-Thần xin đẽo ngọc để làm áo quan, lấy gỗ tử có vân để làm quách, lấy gỗ biền, gỗ phong, gỗ dư chương để làm áo quan, sai quân sĩ mang áo giáp đào huyệt ở ngoài, những người già yếu mang đất, nước Tề, nước Triệu đứng tế ở trước, nước Hàn, nước Nguỵ hộ vệ mặt sau, lập miếu thờ, dùng cỗ thái lao để tế, phong ấp vạn nhà. Chư hầu nghe vậy đều biết nhà vua coi rẻ người mà quí ngựa.
Nhà vua nói:
-Quả nhân sai lầm đến thế à? Bây giờ nên làm thế nào?
Ưu Mạnh nói:
-Xin đại vương chôn như chôn súc vật. Lấy bếp để làm quách, lấy vạc đồng để làm quan tài, thêm vào gừng để làm gia vị, đặt trên mâm gỗ mộc lan, lấy gạo nếp để tế, cho mặc áo lửa để chôn vào trong bụng người ta.
Nhà vua nghe vậy bèn sai người giao ngựa cho viên quan lại coi việc bếp núc, không khiến thiên hạ nói đến việc chôn ngựa nữa.”
Nghe bác Sinh kể vậy, Nam rất tâm đắc:
“Ngài Ưu Mạnh thật tài, dùng phép hoạt kê để can ngăn nhà vua thật hiệu quả. Nhưng Ưu Mạnh là ai vậy?”
“Ưu Mạnh là người nhạc công ở nước Sở. Mình cao tám thước, giỏi biện bác theo lối hoạt kê.”
Bác Sinh nói tiếp:
“Đúng vậy. Quí súc vật là tốt, nhưng quá quắt như những người ấy là không nên. Những tay quí chó ở khu phố cháu ở, nếu được làm vua, hẳn sẽ vượt Sở Trang Vương về mặt tào lao này. Họ sẽ lập ngai, che lọng cho chó ngồi nữa kìa! Và họ sẽ không nghe lời Ưu Mạnh!”
“Họ không nghe lời Ưu Mạnh?”
“Ừ, chắc chắn.”
“Tại sao?”
“Tại vì họ “học đòi! Còn Sở Trang Vương không học đòi ai hết. Sở Trang Vương là người trí”
Nam nín thinh. Anh nghĩ có lẽ bác Sinh nói đúng. Học đòi, chạy theo mốt, là một bệnh khó chữa, bởi vì tầng sâu là yếu kém nên mới mắc phải. Nam nói:
“Chỗ khu phố cháu ở có một ông tức cười lắm. Đầu sói, bụng to, đi đứng chậm rãi, bệ vệ. miệng ngậm tẩu, tay dắt chó đi dạo mát. Diện áo sơ-mi trắng tinh, quần có đai buộc lên tận vai áo, là ủi thẳng đét, chỉnh tề, trông như đại quí tộc.”
“Ông ta làm nghề gì?”
“Dạ, thợ may.”
“Ông ta ưa thế cũng chả sao.”
“Nhưng trông chướng mắt quá. Xuất hiện trên khu phố nghèo, đi bên cạnh những người lam lũ, tất bật lo miếng cơm manh áo, trông “chỏi” làm sao!”
Bác Sinh lại cười:
“Chính “chỏi” như thế, lão mới khoái!”
Nam nín thinh. Chuyện xưa, chuyện nay, cao sang, thấp hèn, trí hay ngu… cũng một kiếp người đượm vị buồn buồn. Cái vị ấy dường như lên nấc 60 mới xảy ra. Còn như bác Sinh dường như đã vượt qua để có lại nụ cười.
Ngô Phan Lưu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét